دربارۀ شکسپیر و فرماندهان استراتژیک انقلاب
باب آواکیان
ترجمه و انتشار از حزب کمونیست ایران (م ل م)
یکی از افراد حاضر در تور «برای یک انقلاب واقعی سازماندهی شوید» مشکلاتش در خواندن نمایشنامۀ «رومئو و ژولیت» شکسپیر، وقتی که دبیرستانی بود را بازگو می کرد. از آنجایی که در خواندن شکسپیر مشکل داشت و اهمیت خواندن شکسپیر را هم متوجه نشده بود، معلمش – به جای کمک- با توهین و سرزنش، با وی روبرو شده بود. خب، اینها چه ارتباطی با کمونیسم نوین و فرمانده استراتژیک انقلاب بودن بر مبنای کمونیسم نوین دارد؟
همانطور که آردی اسکای بریک در مقالۀ مهمی دربارۀ مسالۀ فرماندهان استراتژیک انقلاب تاکید کرده است: «برای اینکه همچون یک روشنفکر به لحاظ فکری تیز و دغدغه مند باشید و در مورد مسائل مختلف کنجکاو باشید و بتوانید در سطوح مختلف بیاندیشید و اِلِمان های متفاوت بسیار زیادی را پردازش کنید؛ ضرورتی ندارد، تعلیمات رسمی دیده باشید.[۱]» یکی از کاربست های این نقل قول این است که به مثابه یک روشنفکر برای خواندن شکسپیر و بیرون کشیدن و فهمیدن نکات مهم آن، ضرورتی ندارد تعلیمات رسمی دیده باشید. (و فردی که با توهین، کسانی را که خواندن شکسپیر برایشان سخت است و یا به سرعت نمی دانند که چرا شکسپیر ارزش خواندن دارد را دلسرد می کند، شایستۀ عنوان معلم یا جایگاه معلمی نیست.)
مشخصا در مورد رومئو و ژولیت، یکی از راه های ورود به متن این است که شرایط آنها (رومئو و ژولیت) را مقایسه کنید با دو فردی که عاشق یکدیگر می شوند در حالی که خانواده هایشان جز دسته های رقیب یکدیگر هستند. شرایط رومئو و ژولیت و چیزی که در نهایت در تعیین سرنوشت رومئو و ژولیت نقشی قاطع ایفا می کند، چیزی شبیه به همین است. ( و نمایش موزیکال داستان کرانۀ غربی (West Side Story) که اقتباسی از «رومئو و ژولیت» شکسپیر است نیز همین شرایط را نشان می دهد)
بسیاری از نوشته های شکسپیر، به شیوه ای بس درخشان و پربار، تضادهای مهم جامعه ای را بازنمایی می کند که المان های روابط بورژوایی (کاپیتالیستی) و ایده های منطبق بر این روابط شروع به اثرگذاری بر جامعه کرده اند؛ در حالی که همچنان، در کل روابط فئودالی و «ارزش»هایش بر جامعه مسلط است. در تعدادی از کارهای شکسپیر، مانند رومئو و ژولیت، در کنار سایر چیزها شاهد تضادی هستیم که گاه به شکل حاد خودنمایی می کند: تضاد عشق رمانتیک با اقتدار فئودالی/پدرسالاری و «وظیفه» ای که آن اقتدار (از جمله، اقتدار پدرسالارانۀ پدر/شوهر در خانواده) تحمیل می کند.
همزمان، پرسش های فلسفی/وجودی(اگزیستنسیال) در آثار شکسپیر مطرح می شوند- از جمله در هملت (بودن، یا نبودن…) یا در مکبث (فردا و فردا و فردا، می خَزَد با گام های کوچک از روزی به روزی تا که بسپارد به پایان رشتۀ طومارِ هر دوران[۲]…). این قطعه ای است که معمولا هیویی نیوتن[۳] آن را دکلمه می کرد. در این جا، شکسپیر دارد به پرسش های وجودی(اگزیستنسیال) دوران خودش (نزدیک به ۴۰۰ سال پیش)می پردازد و در این کار، با شیوه های تفکر مسلطِ آن عصر– و روابط زیربنایی ای که این شیوه های تفکر بازنمایی می کنند- شکل گرفته است. شیوه او کاملا متفاوت از آن چه هست که من در این باره در «امید برای بشریت بر یک مبنای علمی» گفته ام. در «امید برای بشریت…» تاکید کرده ام که زندگی را وقف انقلاب کردن به هدف رهایی بشریت، درواقع زندگی ای است که ارزش زیستن دارد، پرمعناترین زندگی است.[۴]
علی رغم اینکه بخشی از زبان شکسپیر قدیمی است (زبان متعلق به دوره های پیشین و با کلمات و اصطلاحاتی که در آن دوران – و نه لزوما امروزه- معمول بوده) اما غنا و سرزندگی ای در این زبان هست که درک و «دریافت» آن را بسیار ثمر بخش و مسرت آمیز می کند. درک و دریافت زبان شکسپیر نیازمند کار است؛ اما این کار به زحمتش می ارزد و ثمره و پاداشش واقعی و راستین است.
علت صحبت من در این باره (در بارۀ شکسپیر) به خاطر آن نیست که بگویم هرکسی – یا به صورت مشخص هر کسی که می کوشد فرماندۀ استراتژیک انقلاب باشد- باید همین حالا خواندن (یا بازخوانی) شکسپیر را شروع کند. بلکه، مانند آردی اسکای بریک میخواهم تاکید کنم که، «کنجکاو بودن دربارۀ هر چیزی» یکی از مهمترین ابعاد فرمانده استراتژیک انقلاب بودن بر مبنای سنتز نوین است، و این «کنجکاوی» قطعا می تواند و باید شامل علاقه مندی به درگیری در ادبیات و هنر نیز باشد، علاقه مندی به انواع گوناگون ادبیات و هنر، از جمله علاقه مندی به هنرمند ادبی شاخصی همچون شکسپیر.
[۱] The article by Ardea Skybreak, “Strategic Commanders of the Revolution,” is available at revcom.us.
[۲] برگرفته از ترجمۀ آشوری از مکبث شکسپیر. شکسپیر، ویلیام؛ مکبث؛ نشر آگه؛ ترجمه داریوش آشوری
[۳] هیویی نیوتون یکی از بنیانگذاران حزب پلنگان سیاه
[۴] This refers specifically to the section “Differing Views on the Meaning of Life, and Death: What Is Worth Living and Dying For?” in this work by Bob Avakian, Hope For Humanity On A Scientific Basis, Breaking with Individualism, Parasitism and American Chauvinism, which is also available at TheBobAvakianInstitute.org and revcom.us
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر