جاده ابریشم جدید، سرمایه داری چین را جهانگیر میکند
ستاره مهری
آنتونی مورس (Anthony Morse) مستند ساز سنگاپوری در سال ۲۰۱۷ چند فیلم مستند در مورد پروژۀ عظیم «جادۀ ابریشم جدید» (ابتکار کمربند – راه) و نفوذی که چین امپریالیستی از طریق زیرساخت های مواصلاتی، اقتصادی و فرهنگی در مناطق مختلف از جمله خاورمیانه ایجاد کرده است، تهیه کرد.[۱] پروژه جادۀ ابریشم جدید که ۶۵ کشور و ۴ میلیارد و ۴۰۰ صد میلیون نفر یعنی شصت درصد جمعیت جهان را به هم متصل خواهد کرد، در سال ۲۰۱۳ توسط شی جی پین (Xi Jinping)، رئیس جمهور فعلی چین شروع شد. آنتونی مورس می گوید «این نقشه ای است که اقتصاد خاورمیانه از جمله ساختار سوخت فسیلی آن را تجدید سازماندهی خواهد کرد».
در میان کشورهای عربی، مصر اهمیت خاصی برای چین دارد. چین در حال ساختن ریل های سرعت بالا و پارک های صنعتی و هم چنین یک پایتخت جدید برای مصر است. در چند سال اخیر، ورود سرمایۀ خارجیِ چینی به مصر بیش از سرمایه های کشورهای غربی بوده و بزرگترین کمپانی های سرمایه گذاری صنعتی متعلق به چین هستند.
چین فقط نفت و گاز از خاورمیانه وارد نمی کند. بلکه در حال خرید کمپانی های نفتی است و طبق مستندات این فیلم، تاکنون بخشی از شرکت آرامکوی عربستان سعودی و شرکت ملی نفت ایران را خریده است. روابط اقتصادی با ایران به طور نجومی رشد خواهد کرد که شامل موارد زیر است: ۱- سرمایه گذاری مالی (فینانس[۲]) پرژوه های زیرسازی راه آهن، ۲-همکاری در مورد انرژی هسته ای، ۳- سرمایه گذاری در پروژه های «بالا دستی» و «پایین دستی» در نفت و گاز[۳]، ۴-تقویت همکاری در عملیات معدن و ۵- تقویت همکاری در زمینه سوخت فسیلی و انرژی تجدید پذیر، حمل و نقل، ریل گذاری، توسعۀ بنادر، صنایع، بازرگانی و خدمات.
بنا به گفتۀ این فیلم «متروی تهران از صفر با سرمایه چینی و مهندسی چینی ساخته شده است». و بازار تلفن های هوشمند هوئاوی (Huawei) و زی تی ای (ZTE) پر رونق است. آینار تانگن (EinarTangen) یک تحلیل گر اقتصادی-سیاسیِ نزدیک به دولت چین، در مصاحبه با آنتونی مورس تاکید می کند که عملیات این دو شرکتِ دولتی چینی، صرفا فروش گوشی های هوشمند نیست، بلکه ساختن ستون فقرات زیرساخت اینترنتیِ اقتصاد جدید در ایران است. این عملیات محدود به شبکه اینترنتی نمی شود بلکه شامل سیستم بانکی و تجارت الکترونیکی و غیره نیز هست.
مجید حریری رئیس «اتاق بازرگانی چین و ایران» در مصاحبه با آنتونی مورس می گوید اکثر یک صد کمپانی بزرگ چینی که در ایران فعال هستند، با دولت ایران یا شرکت های شبه دولتی که زیر چادر دولت ایران هستند کار می کنند و درگیر در ساختن راه آهن و مترو و سد، استخراج نفت و گاز و ساختن پتروشیمی ها و پالایشگاه ها هستند. به گفته وی، در سال ۲۰۱۷ میان ایران و چین چهل میلیارد دلار مبادله اقتصادی صورت گرفت که کمتر از بیست درصد آن با بخش خصوصی بوده است. چینی ها در میدان نفت و گاز آزادگان با شرکت ملی نفت ایران شریک اند. صدها متخصص و کارگر چینی و ایرانی تحت مدیریت شرکت نفت چینی و شرکت ملی نفت ایران کار می کنند.
پروژۀ «جادۀ ابریشم جدید» صرفا نفوذ و قدرت سخت اقتصادی و لجستیک نیست. بلکه شامل نفوذ و گسترش فرهنگی و «قدرت نرم» آن نیز میشود. سالانه به هزاران نفر از کشورهای خاورمیانه بورسیه تحصیل در دانشگاه های چین داده می شود؛ در سراسر خاورمیانه، انیستیتوهای کنفسیوس در حال رشد و گسترش اند. آنتونی مورس آن ها را به «انیستیتو گوته» آلمان و شاخه فرهنگی کنسول بریتانیا در هر کشور تشبیه می کند. هدف اصلی انیستیتوی کنفسیوس، معرفی جاده ابریشم جدید به مردم کشورهای مختلف است! بنا به گفتۀ این مستند تا سال ۲۰۱۷ شمار انیستیتوی کنفسیوس در صد و بیست کشور جهان، در سطح دانشگاهی به پانصد و در سطح دبیرستانی به هزاران می رسید. در تهران، این انیستیتو بخشی از دانشگاه تهران با مدیریت امین بذرافشان است که کلاس های فشردۀ آموزش زبان ماندارین برگزار می کند. کلاس های رقص ووشوی چینی هم در تهران در میان زنان علاقمندان بسیار دارد.
در پروژۀ کمربند راه، هر منطقه از جهان به یکی از ایالت های چین متصل می شود. به طور مثال، آلمان به منطقۀ صنعتی چانکینگ در ساحل رودخانۀ زرد متصل شده و خطوط ریلی و آبی این استان را به شهر دوئیزبورگ در آلمان متصل می کند. استان خودمختار نینگشیا (Ningxia) که محل زندگی ملت مسلمان هویی است[۴]، مقر فرماندهی سرمایه داران چینی در رابطه با خاورمیانه است. این استان، چهارصد مسجد دارد و با هزینه دولت چین تا کنون هفت هزار «امام» تولید کرده است. نینگشیا از طریق نمایشگاه های سالانه سرمایه دارانِ ایران و عربستان و اسراییل و مصر و غیره را زیر یک سقف گرد می آورد تا در غرفه های مختلف کالاهای خود را عرضه کرده و با یکدیگر و سرمایه داران چین وارد معامله شوند. طبق آمار این مستند، تعداد کمپانی های چینی-عربی آنقدر زیاد است که قابل شمارش نیست. فقط در یک مورد در نینگشیا، سرمایه داران چینی با کشورهای عربی مبلغ نود میلیارد دلار قرارداد بستند.
شهر دیگری که مورد علاقه سرمایه داران خاورمیانه است، اویی وو (Yiwu) است. به گفتۀ خبرگزاری ایرنا، شهر یی وو «بهشت بازرگانان و تجار ایران» است[۵]. بزرگترین شهر فروشگاهی جهان که هر نوع کالایی را با هر قیمت و کیفیتی می توان سفارش داد. این شهر، کسبه خرد و دست فروش های جهان سوم و مارکت های خنزرپنزر در هر کشور را تامین می کند و از طریق واسطه هایی که بومیِ هر کشور هستند این شبکه را سازمان می دهد و کسبه کوچک چینی را به بازار جهانی وصل می کند. در حال حاضر ۷۵ هزار شرکت از جمله ۶۸۰۰ شرکت خارجی در این شهر فعال هستند و سالانه حدود یک میلیون تن کالا توسط ۸۰۰ هزار کانتینر به ۲۱۹ کشور و منطقه دنیا صادر می شود. بیش از ۱۳ هزار بازرگان خارجی از بیش از صد کشور مختلف در این شهر مقیم هستند. اهمیت تجاری ایران باعث راه اندازی خط آهن « اویی وو- تهران» برای انتقال کالاهای بازرگانی ایران شده است. یک تاجر ایرانی مقیمِ شهر اویی وو در جواب به سوال آنتونی مورس که «مگر نمی توانید این روسری ها را در ایران تولید کنید؟» می گوید: «در چین، ماشین آلات مناسب وجود دارد و کارگر ارزان است.»
این شهر در ماه مه ۲۰۱۴ نزدیک به ۷۷ میلیون دلار دکوراسیون پلاستیکی به شکل میوه و بستنی و درخت صادر کرد و صادرات جواهرات بدیلی آن در یک ماه به ۳۶ میلیون دلار رسید.
[۱] Iran Deal and China. China’s Middle East Strategy. The New Silk Road. World Trade War. Published on March29 2021, Moconomy
the New Silk Road. China and the ME. Egypt and Iran. The Arab Connection. Published Dec 8 2020
[۲] در این جا منظور از «فینانس» تأمین مالی یا وام دادن به ایران برای اجرای پروژه های چین در ساختن راه آهن است
[۳] «بالا دستی» (Upstream) استخراج نفت و گاز و «پایین دستی» (Downstream) به معنای انتقال، ساختن پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی است.
[۴] تاریخ این منطقه خودمختار مسلمان نشین به سال های ۱۳۰۰ بر میگردد که پادشاه چین با کمک لشگر عباسیان موقعیت خود را مستحکم کرد و پس از آن اعراب در آن سکنا گزیدند و قوم مسلمانی را تشکیل دادند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر